Het Parool meldt dat de muur langs het Marineterrein aan de Kattenburgerstraat een gemeentelijk monument wordt. De erfgoedvereniging Heemschut had hierom gevraagd. Iets wat al was gebleken uit hun inspraakreactie op de plannen voor het terrein. De beantwoording van alle inspraak is echter nog niet gereed en wordt pas na de zomer verwacht. Waarom deze stap nu al wordt genomen is dan ook onduidelijk. Nu kan de gemeenteraad hier immers niet meer een oordeel over vellen in context met de rest van de invulling van het Marineterrein. Overigens is goedkeuring van de gemeenteraad niet nodig voor een toekenning van de gemeentelijke monumentenstatus. Maar enkele maanden wachten was wel zo netjes geweest.
De doorgangen in de muur die voor een goede verbinding met de bestaande woningen op Kattenburg moeten gaan zorgen lijken niet van de baan, maar Heemschut heeft al laten weten niet geheel blij te zijn met deze al eerder voorgestelde gedeeltelijke sloop van de muur.
De muur zal in ieder geval flink wat onderhoud nodig hebben, aangezien de huidige eigenaar van de muur (Ministerie van Defensie) het bouwwerk jarenlang liefdeloos heeft laten verpieteren. Er groeien zelfs boompjes op en op verschillende plaatsen zijn flinke scheuren zichtbaar.
Hieronder het artikel uit Het Parool.
------------------------------------------------------
De historische muur langs de Kattenburgerstraat, bij het Marineterrein in Amsterdam-Centrum, wordt door het college aangewezen als historisch monument op initiatief van erfgoedvereniging Heemschut.
Jesper Roele - 18 april 2023, 16:30
“De muur, met metselwerk uit de 17de eeuw, hoort in het straatbeeld van de Kattenburgerstraat,” zegt de kersverse wethouder Alexander Scholtes (Monumenten & Erfgoed). “Het object is onlosmakelijk onderdeel van het Marineterrein en staat voor de lange geschiedenis van de maritieme aanwezigheid in de stad. Dankzij het toekennen van een monumentale status kunnen we dit tastbare deel van onze stadsgeschiedenis bewaren.”
De muur staat aan de oostelijke kant van het Marine Etablissement Amsterdam, zoals de voormalige marinewerf nu heet. Al sinds 1655 bevinden zich onderdelen van de marine of voorlopers daarvan op het in het IJ aangelegde eiland. Eerst zat er ’s Lands Zeemagazijn. Dat is sinds 1973 het Nederlands Scheepvaartmuseum. Later kwam de Admiraliteit op het terrein en werden er ook schepen gebouwd.
In 1915 werd de werf van Amsterdam naar Den Helder verplaatst, omdat hij te klein werd voor de grote marineschepen die destijds gebouwd werden. Sindsdien werd het complex alleen nog gebruikt als opleidingscentrum en goederenopslag. In 1962 werd een deel van het complex afgebroken om de bouw van de IJtunnel mogelijk te maken en in 2011 zette het ministerie van Defensie het terrein te koop.
Strategische overwegingen
Uiterlijk in 2018 zou de marine, na ongeveer 350 jaar, definitief vertrekken uit de hoofdstad. Dat gebeurde echter niet omdat Defensie een gedeelte van het terrein uit strategische overwegingen toch wil behouden. Sindsdien zijn er nog wel plannen gemaakt voor woningbouw op het terrein en wordt de locatie genoemd als plek voor het Slavernijmuseum.
Volgens het college is de huidige muur die langs het terrein staat ‘een historisch overblijfsel’ van de bebouwing van honderden jaren geleden en daardoor van grote waarde voor de stad. ‘Als onderdeel van ’s Lands Werf, later het Marine Etablissement, heeft het object cultuurhistorische waarde, ook vanwege de internationale maritieme geschiedenis die Amsterdam rijk is. Die markante geschiedenis en de historische constructie maken de muur van bijzondere waarde voor de stad.’
Het college zegt dat het toekennen van de status van gemeentelijk monument geen invloed zal hebben op de plannen met het terrein en dat daar ‘rekening mee is gehouden’. Zo zal er nog een ‘nieuwe entree vanaf de Kattenburgerstraat door de huidige muur heen komen en eventuele andere openingen voor de toegankelijkheid van het gebied’, waar woningen zullen worden gebouwd.
Erfgoedvereniging blij
Erfgoedvereniging Heemschut is blij met de aanwijzing van de muur als gemeentelijk monument, zegt een woordvoerder. “De muur is bepalend voor het bijzondere karakter van het Marineterrein, dat om veiligheidsredenen eeuwenlang van de rest van Amsterdam afgescheiden was. Door de muur te beschermen blijft het unieke, besloten karakter van dit stukje Amsterdam behouden.
Heemschut stelt wel vraagtekens bij het voornemen om de monumentale muur van nieuwe doorgangen te voorzien. De vraag is hoe dit voornemen zich verhoudt tot de monumentale status. Heemschut bestudeert de plannen op dit punt.
Reacties
Een reactie posten